Caracol de Quimper (Elona quimperiana)

O caracol de Quimper (Elona quimperiana) é un caracol de tamaño considerable que habita as zonas arboradas da Bretaña francesa e da Cordilleira cantábrica. Debido á súa limitada e particular distribución está protexido en Francia e España.

Descrición

O Planorbarius corneus, é un gasterópodo que se asemella moito ao Caracol de QuimperDebido á súa forma e coloración, o caracol de Quimper adoita confundirse co Planorbis corneus, gasterópodo de auga doce moi empregado nos acuarios.

A cuncha do caracol mide uns 30 mm de diámetro e uns 12 mm de altura, estas medidas o conberten nun dos caracois maiores da fauna galega. A súa característica máis destacada son os seus laterais cháns. Isto é debido a que as 5 ou 6 voltas en espiral da cuncha están enrolladas dun xeito chán e sen volume como adoita ser noutras especies. No adulto, a abertura da cuncha (peristome) está bordeada cun beizo.

A cuncha do Caracol de Quimper é de cor marrón con pintas máis escuras nos individuos vivos, algúns caracois presentan matices amarelentos, sendo escaso nos caracois vivos, e común entre as cunchas dos mortos. A superficie da cuncha é bastante suave e mate, o cal o diferenza da Retinella incerta, caracol cuxa cuncha é brillante; as dúas especies cohabitan xuntas ao pé dos Pirineos e poden ser doadamente confundibles polos seus tamaños, cores e formas semellantes.

Unha das probas para diferenzar ao Caracol de Quimper doutros caracois é a translucidez da súa cuncha, o que permite ver o interior do caracol.

Distribución

Foi en 1817 cando un naturalista interesouse por primeira vez polo caracol de Quimper. Os primeiros especimes do caracol foron recollidos na área de Quimper, sendo enviados ao Barón André de Férussac quen, en 1821, describiu á especie baixo o nome de Helix quimperiana. Durante décadas, malacólogos e naturalistas seguiron traballando para establece-la súa distribución. Inicialmente foi descuberto na Bretaña, máis adiantes en España en 1855 e no País Vasco Francés en 1853, sendo coñecida a súa distribución xa a finais do século XIX.

Ao sur do golfo de Biscaia, o caracol de Quimper habita ao pé dos Pirineos, estendéndose a súa distribución ao longo do Cordal Cantábrico ata Galiza. En 1992 descubríronse por primeira vez novas poboacións ao sur do río Ebro, na Rioxa.

Orixe da foto: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:SSL20113.JPG

Fonte do texto: http://gl.wikipedia.org/wiki/Elona_quimperiana

Especies emblemáticas

Origen de la foto:
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/04/Squalius_carolitertii.jpg
Fuente del texto:
http://www.mma.es/secciones/biodiversidad/inventarios/inb/atlas_Peces/pdf/squalius_carolitertii.pdf

Nombre vulgar:

• Castellano: Bordillo

• Gallego: Escalo

• Portugués: Escalo do Norte

TAXONOMÍA

• Clase: Actinopterygii

• Orden: Cypriniformes

• Familia: Cyprinidae

• Sinónimos: Leuciscus cephalus cabeda Risso, 1827 (sólo cuando se menciona a las poblaciones ibéricas). Leuciscus carolitertii Doadrio, 1987.

CATEGORÍA MUNDIAL UICN.

No catalogada.

CATEGORÍA UICN PROPUESTA.

Población española excepto las presentes en la cuenca del Tajo. VU A2ce.

JUSTIFICACIÓN DE LOS CRITERIOS.

La introducción de especies exóticas en su área de ocupación como son el pez sol (Lepomis gibbosus), el Black-bass (Micropterus salmoides) y el Lucio (Esox lucius), es una de las principales causas del decline de esta especie. Este declive se estima que será en los próximos años de al menos el 20% en el área de ocupación de la especie y en la calidad de su hábitat. Este último se deteriora por las infraestructuras hidráulicas proyectadas en su área de presencia, el aumento de vertidos urbanos, agrícolas e industriales y la extracción de agua con fines agrícolas. El área de ocupación es menor de 500 Km2 y las poblaciones.

CATEGORÍA UICN PROPUESTA.

Poblaciones de la cuenca del Tajo. CR B1+2c.

JUSTIFICACIÓN DE LOS CRITERIOS.

El área de ocupación actual es menor de 8 Km2 con las poblaciones severamente fragmentadas en 2 ríos diferentes. El aumento de vertidos, especialmente en Molina de Aragón y la extracción de agua para fines agrícolas deterioran constantemente el hábitat de la población.

LIBROS ROJOS.

Citada como "Rara" en el Libro Rojo de los Vertebrados Españoles.

DESCRIPCIÓN

El bordallo es un ciprínido de tamaño medio que raramente alcanza los 250 mm de longitud total. El cuerpo es alargado, la cabeza grande y con una boca subterminal. La aleta dorsal es larga con 8 radios ramificados y el perfil distal convexo. Los huesos circumorbitales son estrechos. Las escamas son grandes y su número en la línea lateral oscila entre 39 y 45.

POBLACIÓN

Existen dos poblaciones muy diferenciadas una en la cuenca del Tajo y otra en las cuencas del Duero, ríos de Galicia y cuenca del Ebro.

HÁBITAT Y ECOLOGÍA

Vive en medios muy diversos encontrándose tanto en zonas de alta montaña como en las zonas más bajas. Su alimentación está constituida por artrópodos y alevines de otros peces.

REPRODUCCIÓN

Sólo se conoce el periodo de reproducción que ocurre entre los meses de abril y junio.

DISTRIBUCIÓN

• España:. En España vive en las cuencas de los ríos Duero, Limia, Tajo, Miño y Lérez.

• UE: Vive también en Portugal.

• Mundo: Es un endemismo de la Península Ibérica.

FACTORES DE AMENAZA

• Sobre la especie: La introducción de especies exóticas, la mayoría piscívoras en los ríos españoles es la principal amenaza.

• Sobre el hábitat: Las principales amenazas son: la realización de diversas infraestucturas hidráulicas, como canalizaciones, construcción de presas, etc., la contaminación por vertidos industriales, urbanos y agrícolas; la extracción de agua para fines agrícolas y la extracción de áridos que destruye los frezaderos.

MEDIDAS DE CONSERVACIÓN

Control de los vertidos y depuración de los mismos. Corregir adecuadamente los impactos derivados de las infraestructuras hidráulicas. No dar concesiones de riegos cuando el agua baje por niveles inferiores a los adecuados para la vida de los peces. Corregir el impacto de las extracciones de áridos en los ríos y sólo dar las concesiones imprescindibles. Realizar un control de las especies exóticas por parte de las administraciones. Impedir la introducción de nuevas especies exóticas declarando a las nuevas y a la mayor parte de las existentes ya en España como no pescables. Realizar un seguimiento sobre la evolución de las poblaciones de esta especie. Debe figurar como "Vulnerable" en el Catalogo Nacional de Especies Amenazadas, Real Decreto 439/90.

ACCIONES REALIZADAS PARA SU CONSERVACIÓN

Ninguna.

Wikipedia

From Wikipedia, the free encyclopedia

The Lérez is a river in South West Galicia, Spain. The river meets the Atlantic Ocean at Pontevedra, where it creates Pontevedra's ria. With a length of 60 km, its sources are in Serra do Candán, in the mountain of San Bieito, in the parish of Aciveiro (Forcarei). The Lérez passes through the communities of Forcarei, Cerdedo, Campo Lameiro, Cotobade and, finally, Pontevedra.

Its main tributaries are the Salgueiro, Cabaleiros, Grande, O Castro, Quireza, Tenorio and Almofrei.

En la wikipedia, la wikipedia en castellano

El río Lérez es un río del oeste de la región española de Galicia, que discurre por la provincia de Pontevedra.

Nacimiento: en el Monte de San Bieito (Serra do Candán), en la parroquia de Aciveiro, en el concello pontevedrés de Forcarei.

Desembocadura: en el Océano Atlántico, formando la ría de Pontevedra.

Longitud: 60 km

Afluentes principales: ríos Salgueiro, Cabaleiros, Grande, O Castro, Quireza y Almofrei

Poblaciones que atraviesa: Forcarei, Cerdedo, Campo Lameiro, Cotobade, Pontevedra.

Na Galipedia, a Wikipedia en galego

O río Lérez pertence á vertente atlántica e na súa desembocadura forma a ría de Pontevedra. Nace na Serra do Candán, no monte de San Bieito, no lugar da Noveliza, na parroquia de Aciveiro (Forcarei). Percorre 60 km con abundante caudal, na dirección NL-SO, pasando polos concellos de Forcarei, Cerdedo, Campo Lameiro, Cotobade e, finalmente, Pontevedra.

Os seus principais afluentes son o Salgueiro, Cabaleiros, Grande, O Castro, Quireza, Tenorio e Almofrei.

Pontes do río Lérez

Denominación	Emprazamento	Data	Observacións
Ponte da Ría	Pontevedra-Poio	1993	AP-9
Ponte da Barca	Pontevedra-Poio	século XIX
Ponte do Burgo	Pontevedra	século XII	Camiño portugués a Compostela
Ponte de Santiago	Pontevedra	século XX	N-550
Ponte dos Tirantes	Pontevedra	1995
Ponte do tren	Pontevedra	século XX
Ponte colgante	Tenorio (Cotobade)	século XX
Ponte de Cutián	Cutián (Cotobade)	século XX
Ponte de Fentáns	San Xurxo de Sacos (Cotobade)	século XXI
A ponte nova	San Xurxo de Sacos (Cotobade)	século XVIII
Ponte de Pedre	Pedre (Cerdedo)	romana	antigo camiño de peregríns
Ponte de Vichocuntín	Pedre (Cerdedo)
Ponte das Valoutas	Cerdedo (Cerdedo)
Ponte Nova do Pego	Parada (Cerdedo)
Ponte de Parada	Parada (Cerdedo)
Ponte Gomail	Forcarei (Forcarei)	románica
Ponte Nova	Forcarei (Forcarei)	século XX
Ponte do Batán	Forcarei (Forcarei)
Ponte Maril	Forcarei (Forcarei)
Ponte de Valiñas	Forcarei (Forcarei)
Ponte do Crego	Dúas Igrexas (Forcarei)
Ponte Nova do Crego	Dúas Igrexas (Forcarei)
Ponte da Carballa	Dúas Igrexas (Forcarei)
Ponte Nova de Andón	O Aciveiro (Forcarei)
Ponte Vella de Andón	O Aciveiro (Forcarei)

Fonte principal: wikipedia.org

Marismas sin celulosas

Fonte: http://www.panoramio.com/user/2001403?with_photo_id=21314690

Lic Río Lérez

Código do LIC

ES1140002

Situación

Tramo baixo do río Lérez ata a súa desembocadura na ría de Pontevedra. Localidades de referencia: Pontevedra, A Lagoa-Campo Lameiro.

Concellos

Pontevedra, Campo Lameiro, Cotobade.

Superficie

18,60 ha.

Outras figuras de protección

Zona de Especial Protección dos Valores Naturais (''Río Lérez'', 149 ha).

Accesos

Tomando como base a cidade de Pontevedra, a estrada N-541 discorre máis ou menos en paralelo ao río ata San Xurxo de Sacos. Diversas estradas locais e secundarias (PO-223, PO-231), permiten o achegamento a diferentes puntos do LIC.

Descrición

Tramo de curso baixo do río Lérez (altura media: 66 m), ao longo dos seus últimos 18 km, desde Mourente, nas inmediacións da cidade de Pontevedra, ata as proximidades dos lugares de Praderrei e Fentáns, leito arriba. Nesta zona, o río presenta un percorrido sinuoso e de escasa pendente (0,35%), e discorre sobre un substrato petrolóxico principalmente granítico e, nalgúns puntos, de gneis glandular. Entre os pequenos afluentes que se lle incorporan destacan o río Almofrei e os regatos dos Calvos, Maneses e Tenorio. Á altura de Campo Lameiro o seu caudal absoluto é de 14,4 m3/seg, mentres que na súa desembocadura é de 21,2 m3/seg. Como corresponde á área xeográfica na que se inclúe, o período de maior caudal vai de decembro a marzo, con máximos en febreiro, mentres que os mínimos alcánzanse en setembro. Boa parte do tramo protexido coincide cos coutos de pesca de Monteporreiro (4 km), Bora (6,5 km) e Cutián (6,2 km).

Pertence á rexión eurosiberiana, provincia atlántica-europea e subprovincia cántabro-atlántica, e adscríbese ao sector galaico-portugués. Dominio climático oceánico húmido con tendencia á aridez estival, cunha precipitación media anual oscilante entre os 1.600 mm (Pontevedra) e os 2.000 mm (Campo Lameiro), temperaturas medias desde os 15,2 ºC aos 11,8 ºC e ausencia de xeadas no seu sector máis baixo, que inciden xa considerablemente, ata unha media de 99 días anuais, no seu tramo más alto.

Hábitats

Hábitats de interese comunitario (incluidos no Anexo I da Directiva 92/43/CEE) presentes no LIC:

■Uceiras secas europeas.

■Uceiras oromediterráneas endémicas con toxo.

■Bosques aluviais de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salicion albae).

■Carballeiras galaico-portuguesas con Quercus robur e Quercus pyrenaica.

Flora e vexetación

Peto real (Dendrocopos major).De interese principalmente polos seus tramos ben conservados de bosque-galería ou ameneiral ribeirego (asociación Senecio bayonensis-Alnetum glutinosae), dominado polo ameneiro, Alnus glutinosa, e acompañado de salgueiros (Salix spp.), abeleiras (Corylus avellana), carballos (Quercus spp.), freixos (Fraxinus angustifolia), e sanguiños (Frangula alnus) entre outras especies arbóreas. O cortexo arbustivo e herbáceo é excepcionalmente rico neste tipo de bosque, e inclúe diversas especies de fieitos, como Osmunda regalis. Estes arboredos cobren un 22% do LIC.

Fauna

Libellula spp.Numerosas especies de invertebrados asociados ao río e ao bosque de ribeira, entre as que se contan algunhas recollidas no anexo II da Directiva Hábitats, como o caracol (Elona quimperiana), os odonatos (Coenagrion mercuriale e Oxigastra curtisii), a vacaloura (Lucanus cervus), e o cerambícido (Cerambyx cerdo).

A fauna ictiolóxica constitúe un dos maiores valores naturais da área, e inclúe unha serie de taxons endémicos e ameazados, como o salmón (Salmo salar), que mantén unha poboación reducida, a forma migratoria da troita ou reo (Salmo trutta trutta),o cacho (Squalius carolitertii), e a anguía (Anguilla anguilla).

Outros vertebrados de especial interese asociados ao medio fluvial son o desmán ibérico (Galemys pyrenaicus), e a lontra (Lutra lutra), entre os mamíferos, e o picapeixe (Alcedo atthis), e o merlo rieiro (Cinclus cinclus), entre as aves. Ademais, o endémico lagarto das silveiras (Lacerta schreiberii), encóntrase nos bordos do bosque ripario e os prados con arbustos e, por outra parte, existe unha rica avifauna propia do ameneiral e os demais ambientes próximos ao río, entre a que cabe sinalar o falcón pequeno (Falco subbuteo), o moucho de orellas (Otus scops), ou o ouriolo (Oriolus oriolus).

Lexislación

Decreto 72/2004, do 2 de abril (DOG n.º 69, do 12 de abril de 2004).

Resolución do 30 de abril de 2004 (DOG n.º 95, do 19 de maio de 2004).

Decisión da Comisión, do 7 de decembro de 2004 (Diario Oficial da Unión Europea, L 387, do 29 de decembro de 2004).